نونِ نوشتن

بند زبان را ببندیم و بال اندیشه را بگشاییم

نونِ نوشتن

بند زبان را ببندیم و بال اندیشه را بگشاییم

۱ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «همکاری» ثبت شده است

       توی خیابان های شهر که راه می روی چشمت به خانه های یک طبقه تا چن طبقه ای می افتد که روی سردرشان عباراتی مانند: "گزینه برتر"، "اندیشه برتر"، "نخبگان"، "نخبگان برتر"، "نخبه پروران"و . . . می افتد. نزدیک تر که می روی میبینی نه یک سردر که چند سردر است و مجموعه ی این سردر ها اشاره دارند به یک دبیرستانی که عصرها در روزهای فرد آموزشگاه کنکور است و روزهای زوج آموزشگاه زبان و روزهای تعطیل هم نماینده ی برگزاری آزمون های هماهنگ موسسه ی دیگری است. کاری به اینجاهایش ندارم که خودش نوشته ی دیگری می طلبد. اینکه چرا یک خانه ی دونبش شده مدرسه و آموزشگاه و مگر این فضا دارای استانداردهای آیین نامه ای هست برای یک که نه، چند مکان آموزشی و آیا ما اصلاً آیین نامه ی درست حسابی در این زمینه داریم یا نه؟! و آیا هدف از اینکه حمام زیرزمین یک خانه ی کلنگی را کلاس کرده اند این بوده که سرداب های نموری را که بوعلی سینا در زندان درشان کتاب نوشته را تداعی کنند برای دانش آموزان که الگو بگیرند؟! و چرا آموزش و پرورش اینقدر بی سرو سامان شده که مدرسه های دولتی زمین هایشان را می فروشند و به جایش موسسات غیردولتی و هزار و یک انتشاراتیِ بی خود، شده اند سردمدار آموزش و از صدا و سیما گرفته تا دم در خانه تان شده محل تبلیغاتشان؟ این ها بحث این نوشته نیستند. هرچند شاید ریشه ای تر باشند ولی اگر در مورد آن ها هم صحبت کنیم باز به خودمان خواهیم رسید؛ یعنی مقصد تمامی نوشته هایمان.

     موضوعمان برتری طلبی است. رقابت هایی بی معنی که ناشی از گم کردن سوراخ دعا هستند. این روزها همه ی افراد جامعه پس از تولد و از وقتی مفهوم "دیگری" را در میابند باید بهتر بودن از او را نیز بفهمند. باید و باید بدانند که اگر کس دیگری هست، حتماً بهتر از او باشند؛ بهترین و دیگر هیچ! در خونشان فقط برتری جریان یابد و اگر توجه اطرافیان به کس دیگری جلب شد در بدنشان حسد ترشح شود. مفاهیمی فاشیستی باز هم در اثر بی توجهی ما وارد جامعه شده است و با سرعت دارد رشد می کند.

     معنای آموزش، درک و مفهوم و دردِ در پی شان بودن، پشت انبوهی از تست ها، کلاس ها، جزوه ها و کتاب های تکراری و آزمون های رنگارنگ پنهان شده است. چرا؟ چون بخش دوم، آن خصلتی از انسان را نشانه گرفته است که از نظر روانشناختی بیش تر جلب نظرش را کرده و بیش تر ارضایش می نماید. لذت از تشویق شدن و در چشم بودن؛ بهترین بودن. متخصصان تربیت می گویند:" برای آموختن چیزی به کودکتان گاه از تشویق و تنبیه بهره ببرید؛ چرا که به او خواهد آموخت که کار نیک پاداش خواهد داشت و کار بد کیفر، ولی هرگز آنقدر از این روش استفاده نکنید که او را وابسته ی تشویق و خوار تنبیه نمایید. اوّلی او را خودخواه و متکبر می کند به طوری که در قبال انجام کوچکترین کارها دنبال جایزه می گردند و دومی موجب می شود ترسو بار بیاید." همین مساله ی ساده و ابتدایی است که سال هاست نطفه بسته و اکنون به اژدهایی فرهنگ خوار تبدیل گشته است. از طرفی مفهوم آموزش ناب، دریافتن و فهمیدن از آنجایی که مانند گنج است همواره نهفته می ماند ولی اگر چشمانمان را خوب بازکنیم حتماً چند سکه اش نیز به ما خواهد رسید. متاسفانه عادت کرده ایم راه هایی را دنبال کنیم که راحت تر به نظرمان می رسند ولی ما را به سکه هایی پلاستیکی خواهند رساند که شاید درخشش بیش تری نیز داشته باشند و وای از روزی که به جنسشان پی ببریم. مثل همان روزی خواهد بود که دانشجوی بهترین دانشگاه کشورمان مشروط می شود یا دست به خودکشی می زند. همه او را بهترین می دانستند. رتبه ی کنکورش چشم فامیل و همسایه ها را درآورده بود و مادر و پدرش عکسش را جای جای خانه چسبانده بودند و به وجودش افتخار می کردند، ولی حالا خط سیاهی باید دور قاب ها بکشند! آنچه از توجه مان دور می ماند، همانی است که خودمان نخواسته ایم رویش را ببینیم، راهی که شاید کمی سخت تر بود ولی لذتش حقیقی و نتیجه اش حقیقی تر است.

     چه چیز وحشتناک تر است؟ اینکه مدام موسسات تشویق کننده به صراط سهل مثل قارچ زیاد می شوند و از چپ و راست برق از سر والدین می پرانند. جامعه ای که هر لحظه دارد از درون گسیخته می شود و اعضایش نسبت به هم حس برتری طلبی دارند. جسمی که ظاهرش شاید چیزی نشان ندهد ولی از درون در حال انبساط و گسیختگی ست. همه ی ما تشنه ی بهترین بودنیم. هرگز نیاندیشیده ایم که آنچه فقط برای خودمان می خواهیم یک مفهوم است و مفهوم در قالب سلطه نمی گنجد. خوانی گسترده شده و همه مان از آن به قدر وسعمان بهره خواهیم برد و هر کداممان که بخواهد سفره را تماما مال خود کند عمرش را تلف می کند و دیگران را نیز معذب. والدین به این می اندیشند که چه کار کنند فرزند دلبندشان همه ی ریاضی، همه ی فیزیک و همه ی چیزها را بداند، طوری که پسر یا دختر همسایه ندانسته باشد. حس همکاری در چنین جامعه ای نفله می شود؛ نمود هم پیدا می کند؛ مثلا ایران همیشه در ورزش های انفرادی  مدعی بوده و حرف هایی برای گفتن داشته ولی چرا ما سی و اندی سال است که یک تیم فوتبال المپیک نتوانسته ایم تحویل بدهیم؟ یا چرا وقتی می خواهیم در خیابان ها و جاده هایمان با اتومبیل و آن هم در روزهای به اصطلاح شاد عید نوروز تردد کنیم بیش تر از آمار حرکت های تروریستی و جنگ ها کشته می دهیم؟ شاید یکی از دلیل هایش این باشد که تمام جاده و خیابان را برای خودمان می خواهیم. تعامل و همکاری با یکدیگر را بلد نیستیم و رانندگی را یک حرکت اجتماعی نمی دانیم. داخل اتومبیل هایمان را نیز مامنی مطمئن می پنداریم که می توانیم از درونش به همشهری ها و هموطنان یا حداقل به کسانی که در کنارمان دارند عملی یکسان انجام می دهند، فحش و ناسزا بدهیم و صدایمان را بلند کنیم و اگر از پشت فرمان پیاده شدیم گاه سر تصادفی ساده قتل غیر عمد نیز انجام بدهیم(توجه کنید که آمار قتل های غیرعمد بر سر دعواهای خیابانی و کنار جاده ای در ایران چیزی نزدیک به فاجعه است، این موضوع می تواند در مقالاتی مانند "خشونت فروخفته ی اجتماعی در ایران" تحقیقق شود). با این اوصاف توجه کنید که همان افراد از اتومبیل هایشان پیاده می شوند و بدون همچنین حرکاتی و کاملاًً محترمانه در پیاده روها از کنارتان می گذرند و در رستوران ها در جوارتان ناهار و شام میل می کنند(می توانید تصور کنید کسی ناگهان در پیاده رو برایتان شاخ و شانه بکشد و یا فحش رکیکی را وقتی دارید در رستورانی شام میل می کنید نثارتان کند؟)

     نتیجه چه شده است؟ نتیجه ی این همه علاقه به نخبه بودن، یک بودن، نابغه بودن چه شده؟ روز به روز بیش از پیش از یکدیگر جدا می شویم. افق های روشن اندیشه را با دستان خودمان تیره و تار می نماییم تا از نظر بقیه نادیده بمانند و بلندگو به دست راه هایی را تبلیغ می کنیم که نجاتی در آن ها نیست. شاید جزایری موسمی باشند ولی زیر آب رفتنشان دیر یا زود حتمی است. باید دانست که زمانی می توان پیشرفت کرد که هرکس معانی واقعی(منظور از این معانی و مفاهیم واقعی برای ما،به اقتضای جامعه ی کنونی مان، آن چیزهایی است که معمولاً نادیده شان می گیریم. فرض کنید قوانین راهنمایی و رانندگی، ریاضیات، علوم انسانی و . . . ) را با ارزش بشمارد، به درکی قاطع از آن ها نایل شود یا تلاشی در آن جهت نماید و به هم نوعانش نیز کمک کند و در نهایت سعی کند که آن مفهوم را غنا بخشیده و یا ترویج کند. در این صورت دیگر بهتر و بهترین معنا ندارد بلکه آنچه از تلاشی همگانی باقی می ماند بهتر و بهتر خواهد شد. بیایید از جامعه مان میراث تغییرات و بهبود را به جا بگذاریم نه افرادی را که خودخواهانه عمر اندکشان را صرف عالی تر شدن می کنند.

توصیه می کنم در صورت علاقه نوشته ی شناگرانِ دریاندیده را نیز از بهنام فلاح در همین وبلاگ مطالعه فرمایید.

 

۲ نظر موافقین ۳ مخالفین ۱ ۰۷ فروردين ۹۵ ، ۱۷:۴۶
آران نصیری